Մինչ պատերազմն Արցախում գործում էր 53 մանկապարտեզ: 40-ը՝ պետական, իսկ 13-ը մասնավոր մանկապարտեզներ էին: Պատերազմից հետո մանկապարտեզներից 17-ը մնացել է օկուպացված տարածքներում: ԿԳՄՍ նախարարության նախադպրոցական կրթության բաժնի վարիչ Էլմիրա Հովհաննիսյանը «Արցախ» լրատվականին ներկայացնում է ոլորտում ստեղծված իրավիճակը:
«Այս պահի դրությամբ գործում է 38 մանկապարտեզ, որից 31-ը պետական, 3-ը՝ ՀՕՄ-ի, 4-ը՝ Հայ ավետարանչական ընկերակցության մանկապարտեզներ են: Բացի մանկապարտեզներից գործում են նաև նախադպրոցական խմբեր, որտեղ սովորում են մանկապարտեզների ավագ խմբի տարիքի երեխաները: Այդ մանկապարտեզներից բացի Ստեփանակերտում վերաբացվել են նաև Հադրութի և Շուշիի մանկապարտեզները: Այստեղ երեխաներ են ընդունում ինչպես Հադրութից և Շուշիից, այնպես էլ մայրաքաղաքից: Ստեփանակերտի մանկապարտեզները նույնպես ընդունում են հադրութցի և շուշեցի երեխաների: Առաջնահերթությունը տրվում է տեղահանվածներին»:
Արցախում մանկապարտեզի տարիքի երեխաների մոտ 40%-ը զրկված է մանկապարտեզ հաճախելու հնարավորությունից: Ծնողները բողոքում են: Սուսաննա Սարգսյանը 2 երեխաների մայր է, շուտով ծնվելու է նրա 3-րդ բալիկը: Ընտանիքի հայրը 44-օրյա պատերզմի մասնակից է, հաշմանդամության կարգ ունի: Ասում է ոչ մի մանկապարտեզում տեղ չկա:
«Երկրորդ երեխայիս ուզում եմ մանկապարտեզ տանել, բայց որտեղ տարել եմ՝ տեղ չկա: Եվ այդ խնդիրը համատարած է: Քանի որ մանկապարտեզում ծանոթ չունես, չես կարողանում երեխայիդ տեղավորել: Հուսով եմ, որ համապատասխան մարդիկ կզբաղվեն և այս հարցին լուծում կտրվի»։
Նախարարությունը տեղյակ է խնդրին: Էլմիրա Հովհաննիսյանն ասում է, որ հարցին լուծում տալու միակ տարբերակը նոր մանկապարտեզներ կառուցելն է, որովհետև առկա մանկապարտեզները գերծանրաբեռնված են և ավելի ծանրաբեռնելու հնարավորություն այլևս չկա: Մանկապարտեզների հարցը սուր էր նաև պատերազմից առաջ:
«2013 թվականին նախարարի հրամանով Ստեփանակերտի և շրջանների մի քանի մանկապարտեզների ավագ խմբերը սկսել են հաճախել դպրոցների զրո դասարաններ, որպեսզի մանկապարտեզներում տեղ ազատվի և ընդունելությունը նորմալ կատարվի: Սա էլ չօգնեց: Մանկապարտեզները մնացել են ծանրաբեռնված, պատերազմից հետո խնդիրն ավելի է սրվել: Այս պահին երեխաների շուրջ 40 տոկոսը մնում է առանց մանկապարտեզի: Ծնողների բողոքներն անչափ շատ են: Եթե քաղաքում 2 տիպային մանկապարտեզ կառուցվի, 10-12 խմբանոց, այս հարցը կլուծվի»:
Զրուցակիցս հիշում է. նախկին 6-րդ և 11-րդ դպրոցների շենքերը պետք է վերակառուցվեր և ծառայեր որպես մանկապարտեզ: Ծրագրերը պատերազմից առաջ էր քննարկվել ու ներկայցվել Հանրապետության նախագահին: Այսօր արդեն, երկրի առջև ծառացած խնդիրների բնույթն ու առաջնահերթությունները փոխվել են: Մանկապարտեզների հարցը կրկին լուսանցք է մղվել՝ անորոշ ժամկետով: