Կալիֆոռնիայում ծնված ու այնտեղ ապրած Շանթ Չարշաֆճեանը հերթական անգամ  Հայաստան եկավ 2020-ի սեպտեմբերին: Չէր էլ պատկերացնում, որ հերթական ուղևորությունը  գլխիվայր կփոխի իր կյանքը: Ամերիկահայ 35-ամյա  երիտասարդը պատերազմի լուրը ստանալուն պես  միացավ ՀՅԴ կամավորական ջոկատին: Թիկունքային աշխատանքներով զբաղվելու հանձնարարություն ստացավ: Հաջորդ օրն ուղևորվեց Արցախ։

«Այդ օրերին Ստեփանակերտ գնացի, այնուհետև Մարտակերտ: Ինձ ասացին, որ կարիք կա մնալ Բերձորում: Աշխատանքներն այդտեղ շատ էին»: 

Շանթը ձեռքերը ծալած չնստեց: Անհրաժեշտ էր տեղահանվածներին ու զինվորներին հացով ապահովել: Այդ օրերին դրա պակասը շատ էր զգացվում՝ ասում է: Քաշաթաղի շրջանի Աղավնո գյուղում ընկերների հետ կարճ ժամանակահատվածում լավաշի արտադրություն հիմնեց, բայց դրանով չսահմանափակվեց: Պատերազմի ընթացքում սփյուռքահայ կամավորը Հայաստանից ապրանք էր փոխադրում Արցախ: Արցախցու պայքարող տեսակի մասին շատ էր լսել ԱՄՆ-ում, իսկ այդ օրերին՝ ականատեսը եղավ ու համոզվեց:  Տեսնելով տեղահանվածներին, լսելով զոհերի մասին՝ վերհիշեց գաղթական  իր գերդաստանի պատմությունը. հիշեց մեկ դար առաջ Արևմտյան Հայաստանի Տիգրանակերտից անապատ քշված իր նախնիներին, որոնք հանգրվանել էին Սիրիայի որբանոցներում և երեք սերունդ ապրել օտար ափերում։

«Մեր ազգային գաղափարներն ինձ համար սկզբունքներ են: Փոքր տարիքից ՀՕՄ-ին, ՀՅԴ-ին եմ անդամակցել: Դա է նաև, որ օտար ափերում մեզ ստիպեց հայկականությունը պահել ու պահպանել: Հայրենասիրությունն իմ մեջ է»:

 Պատերազմից հետո երկմտելու պատճառներ շատ կային,-ասում է  Շանթը: Բայց մի բանում  համոզված էր. պետք է մշտապես ապրել Արցախում: Իսկ այդ հարցում նա արդեն  համախոհ  ուներ.  Մարինեն է՝ իր սիրելին: Ծանոթացել են 2020թ.-ի սեպտեմբերի 26-ին՝ պատերազմից մեկ օր առաջ՝   Գութան ազգային երգի-պարի փառատոնի ժամանակ: Մարինե Չարշաֆճեանը լավ է հիշում այդ օրը:

«Այնպես ստացվեց, որ ես և Շանթը հանդիպեցինք Երևանում ՝ Արամ Մանուկյանի արձանի մոտ,  և պետք է հասնեինք փառատոնին  նույն մեքենայով:  Հետաքրքիր ժամանաց էր: Շանթի խոսքով՝  նրա սիրտը գողացա այն ժամանակ, երբ խրիմյան հայրիկի խոսքը մեջբերեցի»: 

«Իմ Հայրենիքի փուշը, չեմ փոխի ուրիշ վարդերի հետ». այս խոսքը Շանթին ստիպեց դիմել համարձակ քայլերի, բայց արդեն որոշ ժամանակ հետո: Երբ պատերազմն ավարտվեց, դեկտեմբերին զույգն ամուսնացավ և տեղափոխվեց Արցախի Մարտունու շրջան: Անվտանգության մասին մտքերով չեն ծանրաբեռնել իրենց: Զրուցակցիս խոսքով՝ ամենաանվտանգը հենց Մարտունին է: Մեկ օրինակով է ապացուցում ասածը. թե՛ առաջին, և թե՛ այս պատերազմի ժամանակ մարտունեցիներից շատերը չեն հեռացել հարազատ ծննդավայրից։

«Միամտություն է կարծել, որ աշխարհի մնացած երկրներում վտանգ չկա: Ամեն տեղ էլ վտանգ կա: Եթե անվտանգության մասին մտածենք, ապա պետք է լուսնի վրա ապրենք: Պետք է պարզապես հարգենք, որ այսօր հայրենիք ունենք, այո, ոչ լիարժեք, բայց ունենք»:

Մարինեին համոզելու անհրաժեշտություն չկար,- ասում է զրուցակիցս: Մարտունի տեղափոխվելու Շանթի առաջարկին՝ տավուշցի Մարինեն  դրական արձագանքեց:

«Արցախն ինձ համար սրբազան հայրենիք է: Մինչև պատերազմն էլ եկել, տեսել էի Արցախը:Շատ սիրեցի:  Առաջին անգամ երբ այցելեցի հետպատերազմյան Մարտունի, ծանոթացա տեղի մարդկանց հետ, հասկացա, որ հայի լավագույն տեսակը հենց մարտունեցին է»:

 Օտարության մեջ ապրելը հեշտ չէ՝ ասում է Շանթը: Արցախում նա իրեն լիարժեք հայ  է զգում: Մեկ տարի առաջ, երբ ԱՄՆ-ում էր, չէր  էլ պատկերացնում, որ իր առաջնեկը  կծնվի հայրենիքում: Փոքրիկ Մարալն արդեն 3 ամսական է: Երիտասարդ զույգի այժմյան ջանքերն ուղղված են  սեփական տուն ունենալուն:

«Գյուղը չենք ընտրել: Ամեն գյուղ, որը գնում ենք բոլորն էլ  հավանում ենք:  Ուզում ենք անտառապատ գյուղ լինի, բարձր տեղանքում ծվարած»:

 Երիտասարդ զույգի առօրյան Մարտունիում հագեցած է: Մարինեն,փոքրիկ մարտունեցիներին և ոչ միայն,  շուտով ազգային երգ ու պար կսովորեցնի:  Իսկ առայժմ  իր փոքրիկին է խնամում: Շանթն էլ  բարեգործական ծրագրեր է իրականացնում՝ «Լորիկ» հիմնադրամի շրջանակում: