Արցախի Հանրապետության ինքնիշխանությանն ու սուբյեկտայնությանը սպառնացող վտանգների ու մարտահրավերների մասին հայտարարությունը, որն էլ այսօրվա հրավիրված նստաշրջանի օրակարգի միակ հարցն էր, միաձայն ընդունվեց: Հայտարարությունը կազմվել է բոլոր խմբակցությունների նախաձեռնությամբ: Նախաձեռնության համար հիմք է ծառայել վերջերս ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի ասուլիսի ժամանակ նրա կողմից տրված որոշ ձևակերպումներ Արցախի մասին, որին հետևել է ԱՀ նախագահ Արայիկ Հարությունյանի արձագանքը: Որպես հիմնական զեկուցող հանդես է եկել ԱԺԿ պատգամավոր Գեղամ Ստեփանյանը:

«Անթույլատրելի ենք համարում տարբեր քաղաքական ուժերի և գործիչների կողմից Արցախի սուբյեկտայնությունը, նրա հայկական ապագան կասկածի տակ դնող կամ նվազեցնող ցանկացած հայտարարություն։ Տարակուսելի է, որ վերջին նման հայտարարությունը հնչել է Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի կողմից՝ դեկտեմբերի 24-ին ԶԼՄ-ների և հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչների հարցերին պատասխանելու ընթացքում»:

Ղարաբաղյան տարեգրության ողջ ընթացքում պարբերաբար շրջանառվում են հիմնախնդրի էությունը խեղաթյուրող և նենգափոխող հայտարարություններ, որոնք բարդացնում և խճճում են հակամարտության համապարփակ և վերջնական կարգավորման գործընթացը՝ ասված է հայտարարության մեջ: Արցախի ճակատագիրը որևէ քաղաքական ուժի մենաշնորհը չի եղել և չի լինելու, և արտահայտելով հանրության լայն շրջանակների կարծիքն ու դիրքորոշումը, պատգամավորներն իրենց անհամաձայնությունն ու վրդովմունքն են արտահայտում հարցազրույցի ընթացքում հնչած մի շարք վնասակար և վտանգավոր ձևակերպումների ու գաղափարների առթիվ:

«Մտահոգություն է առաջացնում այն փաստը, որ 1988 թ. ազգային- ազատագրական պայքարի՝ ղարաբաղյան շարժման արդյունքների ֆոնին հնչեցվում են ձևակերպումներ, որոնք կասկածի տակ են դնում 1991 թվականի սեպտեմբերի 2-ին հռչակված և միջազգային իրավունքի նորմերին լիովին համապատասխան ձևավորված Լեռնային Ղարաբաղի (Արցախի) Հանրապետության գոյությունը և նրա տևական պայքարը միջազգային ճանաչման հասնելու ուղղությամբ»:

Նախորդ տարիների բանակցային գործընթացում հայկական կողմերի իրավական և քաղաքական հիմքերը և մեր ազգային շահերի պաշտպանությունն այդ համատեքստում որևէ հակասության մեջ չեն մտնում միջազգային կառույցների ու միջնորդների ներկայացրած դիրքորոշման հետ: Արցախի կարգավիճակի հարցը երբեք չի անտեսվել միջնորդների կողմից: Պատգամավորներն անընդունելի են համարում Արցախի հայկականությունը կասկածի տակ դնող և հնարավոր օտար տարրերի ներկայության կարևորությունն ընդգծող հայտարարությունները:

«Անընդունելի է առանց Արցախի իշխանությունների տեսակետը հաշվի առնելու դիրքորոշում հայտնելը, քանի որ Արցախի ապագայի հարցով որոշում ընդունելու իրավասություն ունեն միայն Արցախի Հանրապետության քաղաքացիների կողմից ընտրությունների միջոցով ձևավորված իշխանությունները»։

1992 թվականի հուլիսի 8-ին ՀՀ Գերագույն խորհրդի ընդունած որոշումով հստակ սահմանված է ՀՀ վերաբերմունքը միջազգային ճանաչման ձգտող Արցախի նկատմամբ: Այդ փաստաթղթով Հայաստանը պարտավորվում է սատար կանգնել ԼՂ բնակչությանը և նրա իրավունքների պաշտպանությանը: Այդ որոշմամբ, որն արդիական է նաև այսօր, սահմանված է բացառել միջազգային կամ ներպետական ցանկացած փաստաթուղթ, որտեղ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը նշված կլինի Ադրբեջանի կազմում:Հարցը քննարկվել է ԱԺ արտաքին հարաբերությունների մշտական հանձնաժողովում և դրական եզրակացությամբ բերվել արտահերթ նստաշրջանի օրակարգ:Նստաշրջանին իրենց դիրքորոշումն են ներկայացրել ԱԺ ընդդիմադիր պատգամավորներ Մետքասե Հակոբյանը, Դավիթ Իշխանյանը, Արթուր Մոսիյանը, Ազգային ժողովի խոսնակ Արթուր Թովմասյանը:Ընդդիմադիրները խնդիրը տեսնում են գործող իշխանության մեջ, որը եկել է ոչ միայն Արցախի, այլև Հայաստանի շահերը հանձնելու, հայկական հարցը փակելու նպատակով:

«Փաշինյանի վարչակազմը պետք է հեռանա: Հայ ազգը պիտի սթափվի և կանգնեցնի այս աղետը»,- համոզված է Մետաքսե Հակոբյանը: Դաշնակցության ներկայացուցիչ Դավիթ Իշխանյանը գործող իշխանությունների քաղաքականությունն ու ռազմավարությունը ներկայացնում է հետևյալ կերպ.

« 30 տարվա մեջ կատարվել է ՀՀ հետ Արցախի ինտեգրում, հիմա գնում է դեինտեգրման գործընթաց, որից հետո կսկսի Ադրբեջանի հետ ռեինտեգրման պրոցես»:

Մեր պետության ու պետականության նկատմամբ տարիներ շարունակ քաղաքական դիվերսիաներ են տեղի ունենում , ներսից ու դրսից կազմաքանդվում են համակարգերը, ինչը ոչ մի լավ բանի չի բերի: Դավիթ Իշխանյանը ԱՀ նախագահական և խորհրդարանական ինստիտուտների ակտիվացման անհրաժեշտություն է տեսնում: Հայաստանի հանրապետությունը մեր անվտանգության երաշխավորն է, և նա չի կարող լվանալ ձեռքերը և հեռու կանգնել մեզանից: Պատգամավորների ելույթները զգացական էին: Արթուր Թովմասյանը միասնականության և հանդուրժողականության կոչ է անում, նշելով, որ խմբակցությունները կարող են ակտիվացնել շփումները ՀՀ գործընկերների հետ: Միաժամանակ ԱԺ խոսնակը համաձայն է հայտարարության մեջ նշված կետերի հետ, Արցախի ազատությունն ու անկախությունը վեր է դասում ամեն ինչից:

«Մահ կամ ազատություն՝ դաշնակցության կարգախոսն է, բայց հիմա մենք թևակոխել ենք մի շրջան, որ անկախության կհասնենք միայն ու միայն Արցախ-Հայաստան-Սփյուռք եռամիասնության դեպքում: Այն մարդիկ, որոնք անկախ սոցիալական կարգավիճակից, գտնվում են, ապրում են Արցախում, հայրենապաշտներ են: Եվ բոլորիս ճակատագիրը նույնն է»:

Միայն միասնականանության, ճակատագրական պահին իրար սատար կանգնելու, հայրենիքի ու սփյուռքի առողջ ուժերը համախմբելու շնորհիվ հնարավոր կլինի դիմակայել մարտահրավերներին և կենսունակ պետություն կառուցել՝ եզրափակել է Արթուր Թովմասյանը: