Արցախում հիշում են 90-ականների սովն էլ, ցուրտն էլ: Այդ ժամանակ էլ ունեցել ենք պաշարված հայրենիք ու դիմակայելու հաստատակամություն։ Նույնիսկ ամենաանհրաժեշտ ապրանքների մատակարարումն է դադարեցված։ Իսկ խանութներում որոշ ապրանքատեսակների ցուցափեղկեր արդեն դատարկվել են։ Խանութների,բենզալցակայանների, դեղատների ու հացի փուռերի մոտ հերթեր են գոյանում: Գազով աշխատող հացատները չեն աշխատում: Փայտով ու էլեկտրաէներգիայով աշխատող հացատներն էլ աշխատում են ծանրաբեռնված: «Հացի պակաս կամ խնդիր չկա»,-հավաստիացնում է թոնրատներից մեկի տնօրենը՝ Սասուն Հակոբջանյանը:
«Հացի ու ալյուրի հետ կապված խնդիր չեմ տեսնում, ուղղակի մի քիչ պահանջարկն է շատացել, աշխատում ենք բոլորին հասցնել: Հերթեր լինում են, բայց աշխատում ենք, թեկուզ քիչ քանակությամբ, բայց բոլորին ապահովել: Միշտ թխելու ենք, հաց միշտ լինելու է»:
Ստեփանակերտի թոնրատներն աշխատում են 24-ժամյա ռեժիմով՝ ապահովելու ավելացած պահանջարկը: Սասուն Հակոբջանյանն ասում է, որ լրացուցիչ աշխատող ձեռքերի կարիք ունեն։ Կարևորն այն է, որ քաղաքացիները նույնպես հացի խնդիր չեն տեսնում: «Կոփված ենք, դիմացկուն: Եթե հացի պակաս լինի, դրան էլ կդիմանանք»,-ասում է քաղաքացին, ուվ զրույցի բռնվեց մեզ հետ:
«Ընդհանրապես խնդիր չկա: Տարբերությունն այն է, որ առաջ, օրինակ՝ ամեն րոպե բերում էին խանութները հացով լցնում, հիմա առավոտյան, կեսօրին ու երեկոյան են բերում: Ամեն ապրանք էլ կա, կյանքը իր հունով շարունակվում է: Անհանգստանում ենք սահմանին կանգնածների համար, այն մարդկանց համար, որոնց ընտանիքների մի մասն այստեղ է մյուս մասը Հայաստանում»:
«Մենք արդեն համակերպվել ենք այս կյանքին»-,ասում է մյուս զրուցակիցս: Հացի, պարենի, վառելիքի խնդիրն Արցախում ապրողների համար առաջնային չէ, կարևորը խաղաղություն լինի ու այս մի փորձությունն էլ հաղթահարվի։
«Մենք գիտեինք, որ մեզ սպասվում է նման բան, դրա համար մենք խուճապի մեջ չենք, հանգիստ ապրում ենք, մինչև տեսնենք ինչ կլինի: Հուսով ենք, որ ամեն ինչ լավ է լինելու»:
Խուճապի մատնվելու առիթ ու պատճառ չեն տեսնում նաև ոլորտի պատասխանատուները: Արցախում կան բավարար պաշարներ՝ վստահեցնում են։ Դրանք հերիքելու են դեռ երկար ժամանակ՝ ասում է «Գյուղի և գյուղատնտեսության աջակցության» հիմնադրամի տնօրեն Հրանտ Սաֆարյանը:
«Այս պահի դրությամբ գործում են մինչև շրջափակումը գործող բոլոր ալրաղացներն ու հացի փուռերը, բացառությամբ մեկի, որը գազով էր աշխատում: Նույն ձևով աշխատում են, խուճապի մաստնվելու կարիք չկա: Մենք բավականին պաշար ունենք՝ երկար ժամանակ դիմակայելու համար»:
«Գյուղի և գյուղատնտեսության աջակցության» հիմնադրամն ամենօրյա կապի մեջ է շրջանների վարչակազմի ղեկավարների հետ: Իրավիճակը նույնն է նաև շրջաններում:
«Շրջվարչակազմների ղեկավարները ներկայացնում են պահանջարկը, մենք ապահովում ենք: Այս պահի դրությամբ մի շարք հացի փուռերի և տնտեսվարող սուբյեկտների, որոնք հայտ են ներկայացրել տրամադրվել են ալյուր: Խնդիր չկա նաև այստեղ»:
Շրջափակումից ավելի քան 80 ժամ անց հանրապետությունում հացի խնդիր չկա: Խնդիրն այլ է. ռեսուրսների ճիշտ կառավարում: Ոչ ոք չգիտի՝ երբ է բացվելու բառի ամենաուղիղ իմաստով «կյանքի ճանապարհը»: Այս իրավիճակում խնայելն, այնուամենայնիվ, անհրաժեշտություն է, և խոսքը ոչ միայն հացի կամ պարենի մասին է, այլ նաև մյուս բոլոր անհրաժեշտ ապրանքատեսակների:
